Szamin Teodor (1909–1988), inżynier budowy dróg i mostów, profesor Politechniki Gdańskiej.
Ur. 21 II w Równem na Wołyniu, był synem Jerzego, zawodowego oficera armii rosyjskiej, a od r. 1918 oficera WP, oraz Justyny z Czopowskich.
S. uczęszczał do Gimnazjum Humanistycznego w Równem, gdzie w r. 1927 zdał maturę. T.r. podjął studia na Wydz. Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechn. Lwow. Po uzyskaniu absolutorium, w r. 1934, został młodszym asystentem nieobsadzonej docentury budownictwa żelbetowego (1935/6), a po jej objęciu przez Adama Kuryłłę był jego asystentem do r. 1938. Równocześnie w l. 1934–5 pracował dodatkowo, wykonując obliczenia statyczne i rysunki konstrukcyjne obiektów mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych. W r. 1938 uzyskał dyplom inżyniera budowy dróg i mostów, po czym przeniósł się do Gdyni, gdzie w sierpniu t.r. objął stanowisko statyka w Urzędzie Morskim. Również w Gdyni wykonywał obliczenia statyczne oraz rysunki konstrukcyjne obiektów portowych i administracyjnych, a także kierował budowami, m.in. magazynów i estakad. Należał do powstałego w r. 1936 Morskiego Oddziału utworzonego dwa lata wcześniej Polskiego Związku Inżynierów Budowlanych (od kwietnia 1939 był członkiem Zarządu Oddziału). W organie Związku, „Inżynieria i Budownictwo”, ogłaszał artykuły, m.in. Przybliżony sposób obliczania płyty prostokątnej (1939 nr 1). Podczas okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie, gdzie od listopada 1939 do maja 1940 pracował jako inżynier ekspert Stołecznego Komitetu Samopomocy Społecznej, a następnie do sierpnia 1944 był zatrudniony w tamtejszym Urzędzie Technicznym; wykonywał m.in. ekspertyzy dotyczące uszkodzeń budynków i projekty ich napraw oraz sprawował nadzór techniczny budów. Równocześnie pod kierunkiem Wenczesława Poniża prowadził dla celów normalizacyjnych obliczenia statyczne konstrukcji drewnianych gwoździowanych.
Po wojnie, w maju 1945, wrócił S. na stanowisko statyka i inżyniera portu w Urzędzie Morskim w Gdyni; pracował do września 1949. Równocześnie w sierpniu 1945 został asystentem, a następnie w lutym 1947 adiunktem w Katedrze Budownictwa Żelbetowego Politechn. Gdań. u Bronisława Bukowskiego. Kontynuował działalność w Polskim Związku Inżynierów Budowlanych (przekształconym w r. 1948 w Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa) jako członek jego Sekcji Naukowej (potem Komitet Nauki). Był dziekanem Wydz. Budownictwa Lądowego w powołanej pod koniec l. czterdziestych z inicjatywy NOT Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Gdańsku. Zajmując się teoretycznymi zagadnieniami budownictwa przemysłowego, opublikował m.in. Środek ciężkości trapezu („Techn. Morza i Wybrzeża” R. 3: 1948 nr 5–6), Przekroje teowe przy obliczaniu ustrojów ramowych („Inżynieria i Budownictwo” 1948 nr 8), Uzbrojenie płyty stropu skrzynkowego (tamże 1949 nr 4), Przegląd teorii ustrojów tarczowych (tamże 1949 nr 6) i Moment bezwładności przekroju teowego (tamże 1950 nr 7/8) oraz wygłaszał referaty na sesjach naukowych, m.in. w r. 1952 na Politechn. Gdań. (Dopuszczalne granice drgań konstrukcji pod maszynami). Podjął też problematykę betonu, m.in. w r. 1953 opracował projekt normy betonu hydratyzowanego i składników betonu (ITB-04257 PN 53) oraz ogłosił t.r. prace Zapobieganie uszkodzeniom betonów budowli wodnych („Gosp. Wodna” R. 13 z. 8) i Beton do robót hydrotechnicznych i morskich (tamże z. 13). W listopadzie 1953 został zastępcą profesora i przeniósł się do Katedry Budownictwa Ogólnego, kierowanej przez Stanisława Puzynę (od r. 1955 przez Alfonsa Lewandowskiego). W r. 1955 przyznano mu stopień naukowy docenta, a w r. 1958 otrzymał stanowisko samodzielnego pracownika nauki. Wykładał odtąd budownictwo przemysłowe oraz wykonywał ekspertyzy techniczne budowli portowych i kominów przemysłowych, a także prowadził badania wpływu dynamicznych obciążeń, posadowień na gruntach i nośności uszkodzonych konstrukcji. Wyniki badań referował na konferencjach organizowanych przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa, m.in. w r. 1958 Budynki mieszkalne ze ścianami monolitycznymi oraz Postęp prac w dziedzinie teorii i konstrukcji budowlanych i metod projektowania. W l. 1958–60 był prodziekanem Wydz. Budownictwa Lądowego, a od r. 1966 jego delegatem do senatu uczelni. Ogłaszał prace dotyczące dynamiki fundamentów pod maszynami, m.in. Nowe ujęcie oddziaływań dynamicznych pras i walcarek na fundamenty („Inżynieria i Budownictwo” 1959 nr 8) oraz Obliczanie metodą analogii elektrycznej obciążonych osiowo blokowych fundamentów pod maszyny (tamże 1963 nr 3). Za dorobek naukowy i dydaktyczny został trzykrotnie wyróżniony nagrodami resortowymi: Min. Szkolnictwa Wyższego (1954, 1959) oraz Min. Oświaty i Szkół Wyższych (1966).
Dn. 1 X 1968 objął S. kierownictwo Katedry Budownictwa Ogólnego, a 2 XII t.r. otrzymał tytuł profesora nadzwycz. Po reorganizacji uczelni (likwidacja katedr i powołanie instytutów) został w r. 1970 kierownikiem Zakł. Budownictwa Ogólnego w Inst. Budownictwa Lądowego, skąd 1 X 1975 przeniósł się do Zakł. Budownictwa Żelbetowego w Inst. Technologii i Materiałów Budowlanych. W r. 1978 otrzymał indywidualną nagrodę II st. ministra nauki szkolnictwa wyższego i techniki za osiągnięcia dydaktyczne i wychowawcze. Dn. 30 IX 1979 przeszedł na emeryturę, ale nadal był czynny naukowo; od września do grudnia t.r. pracował jako doradca naukowy ds. konstrukcji przemysłowych w Janikowskich Zakładach Sodowych, a od r. 1980 ponownie wykładał na Politechn. Gdań. Zmarł 27 XI 1988 w Gdyni, został pochowany 2 XII na cmentarzu Witomińskim (kw. grobowców – brama nr 2). Był odznaczony m.in. Medalem Zwycięstwa i Wolności (1945), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Medalem KEN (1976), Odznaką «Zasłużonym Ziemi Gdańskiej» (1978) i Złotą Odznaką «Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych» (1984).
W zawartym w r. 1939 małżeństwie z Elżbietą Wąsowską miał S. syna Wiktora, wykładowcę na Politechn. Koszalińskiej, oraz córki: Tatianę, zamężną Florczak, lekarkę, i Irenę, zamężną Sobiech, inżyniera komunikacji w Koszalinie.
Bibliografia publikacji prac niepublikowanych naukowo-badawczych pracowników Politechniki Gdańskiej za l. 1972–6, Gd. 1973–8; Bibliografia publikacji pracowników naukowych Politechniki Gdańskiej za l. 1956–71, Gd. 1963–73; toż za l. 1977–8, Gd. 1978–80; Who’s Who in Science in Europa, Guernsey 1972 IV; Popławski Z., Wykaz pracowników naukowych Politechniki Lwowskiej w latach 1844–1945, Kr. 1994 s. 182; Słown. techników; – Mielczarek R., Budowa portu handlowego w Gdyni w latach 1924–1939, Gd. 2001; Piłatowicz J., Politechnika Lwowska w dwudziestoleciu międzywojennym, „Kwart. Hist. Nauki i Techn.” R. 36: 1991 nr 1 s. 49; Politechnika Gdańska 1945–1955. Księga pamiątkowa, Red. M. Des Logos, W. 1958 s. 120, 328–9 (częściowa bibliogr.); Politechnika Gdańska 1945–1970. Księga pamiątkowa, Gd. 1970; Politechnika Lwowska 1844–1945, Wr. 1993; Popławski Z., Politechnika Lwowska w latach 1844–1945, Kr. 1999 s. 243; – Kuryłło A., Z historii Politechniki Lwowskiej (wspomnienia z okresu 1907–1944), Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol., S. I, 1986 z. 2 s. 55 (fot. zbiorowa); – „Arch. Inżynierii Lądowej” T. 5: 1959 z. 1 s. 132; „Życie Szkoły Wyższej” R. 27: 1979 nr 2 s. 137; – Nekrologi: „Dzien. Bałtycki” 1988 nr 279, 281.
Stanisław Tadeusz Sroka